Đầu năm 2021, đại dịch Covid – 19 tiếp tục lan tràn, và thậm chí còn nguy hiểm hơn với biến chủng mới của virus, khiến tốc độ lây lan nhanh hơn 70 lần. Và dịch bệnh Covid-19 cũng đã trở lại Việt Nam lần thứ 3. Trước bối cảnh đó, thì ngành Dệt May Việt Nam (DMVN) có ứng phó mới nào?

Chủ tịch HĐQT Vinatex – ông Lê Tiến Trường đã trao đổi với phóng viên về vấn đề này.

Thưa ông, năm 2020 thị trường dệt may thế giới đã suy giảm do đại dịch Covid-19 bùng phát bất ngờ. Năm 2021, tuy dịch bệnh vẫn còn, nhưng thị trường dệt may thế giới đã hoạt động trở lại, vậy ông có dự đoán gì về sự phát triển của DMVN?

DMVN vừa trải qua một năm suy giảm lần đầu tiên trong lịch sử 25 năm Ngành mở ra thị trường xuất khẩu thế giới. Tuy nhiên, đến năm 2021, trong tình hình bình thường mới của thế giới, các hoạt động giao dịch thương mại đã trở lại, tuy số lượng và đơn giá chưa trở lại bằng ngưỡng năm 2019. Với dệt may, để trở lại ngưỡng tiêu thụ của năm 2019, thì theo dự báo sáng sủa nhất cũng phải đến Quý III/2022, và theo kịch bản phục hồi chậm, thì hết năm 2023. Trong khi đó, DMVN đặt mục tiêu phấn đấu năm 2021 kim ngạch xuất khẩu quay trở lại ngưỡng 2019. Như vậy là DMVN phấn đấu về đích sớm hơn so với sự phục hồi của thị trường từ 3-6 quý. Đây là một thách thức lớn của DMVN. Tín hiệu từ thị trường trong Quý I/2021 cho thấy dự báo và hướng phấn đấu nói trên của DMVN là có cơ sở thực hiện được. Hiện nay các doanh nghiệp DMVN, trong đó có các doanh nghiệp của Tập đoàn đã có đơn hàng đến hết tháng 4/2021. Những mặt hàng như hàng dệt kim, hàng phổ thông với sức tiêu thụ lớn đã có đơn hàng đến tháng 7, tháng 8/2021. Đó là tín hiệu đáng mừng cho quá trình phục hồi trở lại của DMVN, nhất là khi chúng ta đang có vị trí tốt trong chuỗi cung ứng toàn cầu được tái bố trí sau khủng hoảng đại dịch Covid-19 năm 2020.

Hiện nay Việt Nam đang đối mặt với dịch Covid-19 bùng phát trở lại lần 3, trong khi đơn hàng của các doanh nghiệp DMVN đã ký dài hạn như thế, thì theo ông sẽ xảy ra nguy cơ gì?

Ngay tháng 2/2021 khi dịch Covid-19 trở lại miền Bắc, với ổ dịch tại Hải Dương có quy mô lớn, thì thách thức và nguy cơ cũng lớn hơn cho DMVN. Nếu như năm 2020, khi dịch bệnh diễn biến trên toàn thế giới một cách bất ngờ, khiến chuỗi cung ứng dừng lại, người mua không nhận hàng, không đặt hàng, và chúng ta ở vị thế nhà cung cấp mà để xảy ra dịch bệnh ở cơ sở của mình thì bị thiệt hại tiền lương, cùng các chế độ cho người lao động. Năm 2021 này, tình hình dịch bệnh đã khác đi, nếu để xảy ra dịch bệnh ở cơ sở, phải cách ly không thể tổ chức sản xuất, thì ngoài việc bị thiệt hại về tiền lương, chế độ cho người lao động, các doanh nghiệp của chúng ta còn không thể hoàn thành được hợp đồng kinh tế đã ký kết với khách hàng. Đây là thách thức và rủi ro vô cùng lớn, là nguy cơ với tất cả các doanh nghiệp dệt may. Bên cạnh việc bị thiệt hại trong cam kết tài chính với khách hàng, thì trong dài hạn, vị trí của DMVN trong chuỗi cung ứng toàn cầu cũng lung lay và có thể bị thay thế (nhất là trong bối cảnh hiện nay, quy trình tái bố trí lại chuỗi cung ứng đã đẩy nhanh hơn.) Chính vì thế, chúng tôi đánh giá lần này việc kiểm soát dịch bệnh ở các doanh nghiệp DMVN cần thực hiện ở mức độ cao hơn, chặt chẽ hơn.

Biến chủng Covid-19 hiện nay nguy hiểm hơn nhiều lần. Là Chủ tịch Tập đoàn DMVN, ông có khuyến nghị gì đối với các lãnh đạo doanh nghiệp trong Tập đoàn để hạn chế tối đa rủi ro?

Lần này do biến chủng virus khiến tốc độ lây lan nhanh hơn, nên có 3 giải pháp chính mà doanh nghiệp cần tập trung thực hiện: Một là doanh nghiệp và lãnh đạo doanh nghiệp cần nâng mức độ phòng chống dịch bệnh lên cao nhất, bao gồm thực hiện nghiêm túc chế độ 5K do Bộ Y Tế đề ra, thực hiện giãn cách trong doanh nghiệp, khử khuẩn, sát trùng, đeo khẩu trang với người lao động cả trong quá trình làm việc, giãn cách trong nhà ăn tập thể; Hai là đối với người lao động đến từ vùng dịch thì chưa đến nhà máy làm việc, đảm bảo giãn cách đủ 21 ngày, sau đó đi kiểm tra có kết quả âm tính thì mới đi làm trở lại. Doanh nghiệp cam kết hỗ trợ cho những lao động phải giãn cách ở nhà mức lương tối thiểu để họ yên tâm rằng họ sẽ có việc làm trong thời gian tới, vận động toàn bộ người lao động nghiêm túc thực hiện phòng dịch trong cộng đồng, không tụ tập ngoài giờ, không tham gia các sinh hoạt cộng đồng có đông người; Ba là thực hiện nghiêm túc tập trung sản xuất kinh doanh, đảm bảo năng suất, chất lượng trong giai đoạn bản lề phấn đấu đạt ngưỡng năm 2019 để phục hồi về tài chính, đơn hàng và vị trí mới của chúng ta trong chuỗi cung ứng, mạnh mẽ hơn so với vị trí chúng ta đã có từ trước.

Với kinh nghiệm của người làm dệt may và kinh nghiệm thu được qua năm 2020, chúng tôi hết sức tin tưởng các doanh nghiệp của Tập đoàn DMVN sẽ vững vàng vượt qua thách thức mới của năm 2021 với tinh thần tự chủ, tự cường, đoàn kết, sáng tạo.

Kiều Mai

(Thực hiện)